Klokken- en beiaardvereniging van Leuven
Luid- en tijdklokken
De fusiegemeente Leuven telt ongeveer negentig torenklokken die geluid worden of die de tijd aangeven. Een overzicht van dit klinkend erfgoed vind je in het boek Campanae Lovanienses: Het klokkenpatrimonium van Groot-Leuven uit 2008.
Ook in de erfgoeddatabase Erfgoed+ vind je veel Leuvense klokken terug.
​
Onder impuls van bestuurslid Jef Teugels worden inventarissen gerealiseerd van torenklokken in Vlaams-Brabant en elders. Heb je interesse om hieraan mee te werken? Geef een seintje aan Jef Teugels.
Hieronder vind je enkele klokken ‘met een verhaal’:
De oudste klok van Leuven
In de kapel van het voormalige augustinessenklooster in de Brusselsestraat (nu Cultureel Centrum de Romaanse Poort) hangt een anonieme klok die wellicht de oudste klok van de stad is.
De klok heeft de visuele kenmerken van klokken uit de 14de eeuw. Ze weegt ongeveer 100 kg en heeft als melodietoon fis2 (fa#).
Foto: Joke Devliegher
​
Michaël, de uurklok van de Sint-Geertruikerk
Michaël werd gegoten door de Mechelse gieter Jan Zeelstman en draagt het jaartal 1446. Daarmee is ze de oudste gedateerde klok van Leuven. Ze hing aanvankelijk in de vroegere Sint-Michielskerk aan de Tiensestraat en werd in 1802 overgebracht naar de Sint-Geertruikerk.
Ze weegt ongeveer 1.800 kg en heeft als melodietoon cis1 (do#). Hoewel Michaël qua gewicht slechts de tweede klok is van Sint-Geertrui, slaat ze de uurslag. Daarnaast fungeert ze als luid- en beiaardklok.
De klok buiten de toren (Sint-Jacobskerk)
​
Klokken hangen meestal in de toren, maar klok Barbara, gegoten in 1478 door de Mechelse klokkengieter Hendrik Waghevens, hangt aan de buitenkant van de Sint-Jacobskerk. Dat heeft geleid tot legendevorming: de klok zou door de duivel uit de toren gehaald zijn omdat ze niet gewijd zou geweest zijn. Barbara is geen luidklok, maar een uurklok.
De klok buiten de toren is een van de twee overgebleven bezienswaardigheden van de Zeven Wonderen van Leuven. De klok weegt ongeveer 600 kg en heeft als melodietoon g1 (sol).
De luidklokken van Abdij Keizersberg
De vijf lichte luidklokken van Abdij Keizersberg werden gegoten door de Leuvense klokkengieter Félix Van Aerschodt. Uniek is dat ze worden nog dagelijks met de hand geluid worden door de monniken van de abdij. Er zijn in Vlaanderen slechts drie plaatsen waar meerdere torenklokken nog met de hand worden geluid.
De zwaarste klok heeft als slagtoon es1 (mi b). In notenbeeld klinken de klokken volgens het melodische patroon do – re – fa – sol – la.
Liberty Bell (Universiteitsbibliotheek)
De Liberty Bell slaat van 9 tot 20u het uur en is de meest hoorbare klok van Leuven. Ze heeft als melodietoon fis (fa#). Met haar 7.096 kg is ook de zwaarste klok van de stad. Ze werd gegoten door de Engelse klokkengieterij Gillett & Johnston in 1928.
Ze is de basklok van de bibliotheekbeiaard, die een herdenkingsmonument is voor de Amerikaanse ingenieurs die in de Eerste Wereldoorlog gesneuveld zijn. Haar naam verwijst naar de beroemde Liberty Bell in Philadelphia, die jaarlijks door meer dan een miljoen bezoekers wordt bezocht.
De klok van Meester Jan
Aan de zuidkant van de Sint-Pieterskerk slaat sinds 1998 Meester Jan de kwartieren. Hij vervangt de vroegere uurklopper Meester Jan die op de toren stond en die aan het einde van de 16de eeuw verdwenen was.
De klok die Meester Jan viermaal per uur aanslaat werd in 1998 gegoten door Koninklijke Eijsbouts (Asten). Ze geeft melodietoon b1 (si), wat een octaaf hoger is dan de toonhoogte van de Mariaklok van Sergeys in de toren, die na haar de uren slaat. De klok van Meester Jan draagt een Latijns opschrift dat in vertaling luidt:
Telkens Meester Jan mij aanslaat, zing ik de uren in het rond,
zover de stad Leuven, de parel van Brabant, zich uitstrekt.
Zo verenig ik de harten van de mensen
terwijl ik de tijdsmomenten aanmerk.
Koninklijke Eijsbouts goot mij in 1998 uit welluidend brons
ter ere van de Leuvense klokkengieters.